Rozmowy z przyjaciółmi

Jest coś masochistycznego w sięganiu po książki autorów, którzy już raz nas rozczarowali. Gdy pisałam o Normalnych ludziach (recenzja - klik!) dziwiłam się, że ta książka została nominowana do nagrody Bookera. Gdy na naszym rynku ukazała się debiutancka powieść Rooney, początkowo nie byłam nią zainteresowana. Ale przecież to współczesna irlandzka pisarka. Czemu nie dać jej szansy?

Tytuł: Rozmowy z przyjaciółmi
Tytuł oryginału: Conversations with Friends

Autor: Sally Rooney
Tłumacz: Łukasz Witczak

Rok: 2017 / 2021
format: audiobook

Główną bohaterką tej powieści jest Frances, 21-letnia dziewczyna, studentka filologii i początkująca pisarka. Wraz z byłą dziewczyną, Bobby, poznają w niedoprecyzowanych okolicznościach Melissę, starszą od nich i dużo zamożniejszą fotografkę, oraz jej męża Nicka. Dziewczyny zostają błyskawicznie wciągnięte do ich świata, a zakazane romanse stają się tylko kwestią czasu. 

I przyznaję, że początek był intrygujący, rozwijająca się relacja między Frances a Nickiem była zbudowana w taki sposób, że czuło się odpowiednie napięcie, chociaż jeśli chodzi o chemię i iskrzenie między bohaterami, to autorka nie ma w zwyczaju dawać nam tego zbyt wiele. 

Łatwo zasłonić się jednak tym, że Frances jest niedostępna emocjonalnie, zmaga się z alkoholizmem ojca, trudno jej budować nowe relacje, ponieważ od liceum nie przepracowała rozstania z Bobby i jeszcze nie podjęła decyzji, co chce robić w życiu. 

Czytałoby się o tym całkiem nieźle, gdyby nie fakt, że Frances tak naprawdę zmaga się ze swoją bezsilnością i tym, że chce być bardzo dorosła, ale siłą rzeczy nie umie spojrzeć na świat jak dojrzała kobieta. 

Początkowo myślałam, że łatwo będzie mi utożsamiać się z bohaterką — ukończyłam te same studia, też miałam przygodę z pisaniem tekstów literackich na własną rękę, nadal, po tylu latach nie jestem pewna, czy wiem, co robić ze swoim życiem. 

Ale im dalej w las, tym relacje między bohaterami zaczynają być coraz bardziej wydumane. Chciałoby się to może porównać do jakichś zawiłych, wręcz chorych związków z prozy McEwana, ale to nie ten kunszt, zero napięcia i autentyczności. Czytając Rooney, nie umiem uwierzyć, że ludzie żyją i funkcjonują w takich związkach — niezdrowych, chaotycznych, pozbawionych komunikacji, opartych na zrobieniu na złość komuś trzeciemu.

Znów pojawia się motyw przemocy podczas seksu (chociaż skoro to debiut poprzedzający Normalnych ludzi, powinnam powiedzieć, że czytamy o nim po raz pierwszy), który tak naprawdę w obu przypadkach jest niedojrzałym wołaniem o pomoc. 

Chciałabym powiedzieć, że autorka zwraca tym uwagę na zdrowie psychiczne, na problemy często występujące u młodych dorosłych, ale tematy są potraktowane bardzo pobieżnie. To rysy na powierzchni, a nie głęboka analiza, choć widać, że wszyscy bohaterowie mają problemy emocjonalne. 

Gorzej, że niektórzy zachowują się absurdalnie z niewyjaśnionych przyczyn, jak np. matka Frances, która spokojnie jedzie sobie do domu, gdy jej córka trafia do szpitala z ostrym bólem lub z infantylnym zaciekawieniem wysłuchuje rewelacji na temat związku z żonatym i starszym mężczyzną. Nie jestem przekonana czy Irlandia jest aż tak postępowym krajem, żeby matki spokojnie na coś takiego patrzyły, czy to po prostu ja zostałam wychowana w bardziej konserwatywnym środowisku. 

Co jeszcze dziwi, to zaangażowanie polityczne 21-latków. Naprawdę? Ja też odbywałam ożywione dyskusje na studiach, prześcigaliśmy się w czytaniu książek, żeby tylko móc o nich porozmawiać, ale tutaj mamy do czynienia z radykalnymi poglądami dotyczącymi doktryn i sytuacji społecznej. 

Szkoda tylko, że pyskówki na temat patriarchatu kończą się w momencie, gdy dziewczynom cieknie kran w mieszkaniu, a główna bohaterka miota się od komunizmu do zaczytywania się Biblią i poszukiwania odpowiednich paraboli. Jakże absurdalne wydaje się również gardzenie przez Frances jakąkolwiek pracą, skoro funkcjonuje na socjalu. 

Taka kreacja postaci sprawiła, że znów dałam się nabrać. Przez pierwszą połowę książki wydawało mi się, że będę utożsamiać się z Frances na wielu płaszczyznach. Okazało się jednak po raz kolejny, że wszyscy bohaterowie Rooney potrzebują psychoterapii, a ja nie umiem uwierzyć, że ludzie tak swobodnie krzywdzą się nawzajem i nikt niczego nie potępia.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Redhead in Wonderland (@redhead_in_wonderland)